Publikacja poświęcona jest historiom alternatywnym i steampunkowi - dwóm istotnym gatunkom literatury fantastycznej, które budują światy powieściowe wokół odpowiedzi na pytanie "Co żeby było, gdyby...?". Autorka ukazuje poetykę obu tych gatunków i poddaje je wieloaspektowej analizie kulturowej. Historie alternatywne i steampunk są ściśle związane z historią, stanowią widoczne, choć przewrotne, medium pamięci kulturowej - czytelnik odszuka więc w książce omówienie relacji pomiędzy kontrfaktualizmem historycznym a jego literacką odmianą w historiach alternatywnych. Z analizowanych poprzez autorkę powieści (nie tylko polskich) wyłania się dyskusja na temat kształtu pamięci kulturowej i narodowej, alternatywnej historii literatury i religii, wizji (nie)istniejących miast i metropolii i autobiografizmu kontrfaktycznego. Wielość wykorzystywanych ujęć badawczych, interdyscyplinarny, komparatystyczny i analityczny charakter publikacji sygnalizuje użyta w podtytule formuła "archipelagu".